Το 1977, στο πανεπιστήμιο της Ρώμης (μέρος ΙΙ)

Οι Λάμα να μείνουν στο Θιβέτ (I Lama stanno a Tibet)

Η αρχή του Ιταλικού '77-Μέρος ΙΙ

Il padrone disperato  /  Το αφεντικό απεγνωσμένο

ha chiamato il sindacato  /  φώναξε το συνδικάτο

Lama mio salva mi tu  /  Λάμα μου σώσε με εσύ

cosi non se ne puό piu'  /  έτσι δεν πάει άλλο

E con gran pubblicitά  /  και με τυμπανοκρουσίες

va nell' universitά  / πάει στο πανεπιστήμιο

di preciso il diciasette  /  Για την ακρίβεια στις 17

del febbraio settantasette  /  Το Φλεβάρη του '77

sopra un palco da cantante  /  Πάνω σε μια εξέδρα συναυλίας

Il progetto delirante  /  Το παλαβό σχέδιο

Il lavoro benedici  /  Ευλόγησον την εργασία

viva viva i sacrifici  /  Ζήτω ζήτω οι περικοπές.

(.)

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΜΕΡΟΣ Ι

Μπλοκ της Αυτονομίας. Μέλη της σχηματίζουν με τα δάχτυλα ένα πιστόλι. Ένα από τα συνθήματά τους ήταν το "Attento poliziotto-arriva la compagna P38" (Προσοχή αστυνομικέ-έρχεται η συντρόφισσα Ρ38 (μάρκα περιστρόφου)

Το Κίνημα Εργατική Αυτονομία

Στην Εργατική Αυτονομία υπήρχε ισχυρή η τάση να ακολουθηθεί ένας ημιπαράνομος δρόμος πολιτικής παρέμβασης. Ήδη η οργάνωση αιμορραγούσε προς τις Ερυθρές Ταξιαρχίες, ή προς νέες μικρότερες ομάδες που συγκροτήθηκαν από πρώην και νυν μέλη της. Η Αυτονομία δεν μπορούσε να δει κεντρικά το θέμα. Τα πολιτικά της συμπεράσματα από την αποτυχημένη έκβαση των μεγάλων εργατικών αγώνων του 1973, που προκάλεσαν και τη διάλυση των οργανώσεων που μετέπειτα συγκρότησαν τον γαλαξία της Αυτονομίας, οδήγησαν σε μια χαλαρή δομή, χωρίς κεντρική καθοδήγηση, όπου οι ιδεολογικές προσλαμβάνουσες ήταν πολλές και ποικίλες. Ουσιαστικά, επρόκειτο για ένα συντονιστικό διαφόρων συλλογικοτήτων στα πανεπιστήμια και στα σχολεία, στα εργοστάσια και στις γειτονιές που αρνιούνταν οποιαδήποτε διαμεσολάβηση με το κράτος, με κεντρικό στόχο τη δημιουργία της "Αντι-Εξουσίας" ("contropotere"-παράλληλη (δυαδική) εξουσία).

Και αν πάμε σε ανώτερο επίπεδο, ήταν ένα συντονιστικό των ανά την Ιταλία οργανώσεων της Αυτονομίας. Οι διαφοροποιήσεις ήταν σημαντικές. Αλλού, όπως στη Ρώμη, ο τόνος ήταν ισχυρά αντιφασιστικός, αλλού, όπως στο Τορίνο και στο Βένετο, η παρέμβαση ήταν κυρίως εργατική, αλλού, όπως στο Μιλάνο, επικρατούσε η ελευθεριότητα και η παρέμβαση στα στέκια της νεολαίας (καταλήψεις κλπ), αλλού, όπως στη νότια Ιταλία, ασχολήθηκαν περισσότερο με τοπικά προβλήματα, δεν υπήρχε δηλαδή μια κεντρική πολιτική παρουσία και ένα κυρίαρχο πολιτικό στίγμα. Άλλα μέλη της αυτοπροσδιορίζονταν ως μαρξιστές-λενινιστές και υιοθετούσαν τις τριτοδιεθνιστικές παραδόσεις, άλλοι, μάλλον οι περισσότεροι, κοιτούσαν με ενδιαφέρον του Μαύρους Πάνθηρες της Αμερικής και τη Νέα Αριστερά του '68, άλλοι πάλι δήλωναν αναρχικοί. Ένας αχταρμάς, που αντιστοιχεί στις πολλές κοινωνικές πραγματικότητες της Ιταλίας. Γι αυτό και η Εργατική Αυτονομία ήταν μια καθαρά "ιταλική" οργάνωση.

"Volsci", με σήμα τον Οβελίξ (που δέρνει Ρωμαίους)!

Χαρακτηριστικό είναι ότι, το ύφος, το στυλ και η θεματολογία των τεσσάρων μεγαλύτερων σε κυκλοφορία περιοδικών που εξέδιδε η Εργατική Αυτονομία, "i Volsci" [11] (από το όνομα του δρόμου που φιλοξενούσε τα κεντρικά γραφεία της Ρώμης), "Rosso" ("κόκκινο", έκδοση του Μιλάνου), "Senza Tregua" ("καμία ανακωχή", έκδοση επίσης του Μιλάνου) και "A/Traverso" (στη Μπολώνια) ήταν τόσο διαφορετικά, που θα νόμιζε κανείς ότι αφορούσαν διαφορετικές οργανώσεις. Η Αυτονομία δεν μπορούσε να παράξει πολιτική υπό αυτές τις συνθήκες. Με τη δύναμη της αδράνειας, σαν να λέμε, ανακύκλωνε τις θεωρητικές επεξεργασίες των εργατιστών των αρχών της δεκαετίας για τον "κοινωνικό εργάτη", έφευγε όμως σιγά σιγά από τα προβλήματα της εργατικής τάξης, τα οποία θεωρούσε παλιότερα σαν κεντρικά, και προσανατολιζόταν ολοένα σε μια απεύθυνση με στόχο τα άμεσα κοινωνικά προβλήματα τις καθημερινότητας (επιδόματα, λογαριασμοί, στέγαση, ελεύθεροι χώροι, καταστολή κλπ). Αυτή η στροφή, που το 1977 ήταν ορατή ήδη, αποτέλεσε το συνδετικό της κρίκο με τις υπόλοιπες ομάδες του κινήματος. Η Αυτονομία διατήρησε την πρωτοκαθεδρία μέσα σε αυτό, και ειδικά στη Ρώμη όπου ήταν καλύτερα οργανωμένη και σχετικά συγκεντρωτική στις δομές της, αλλά όχι για πολύ. Στο πανεπιστήμιο είχε ιδιαίτερη δύναμη, ειδικά στους φοιτητές που προέρχονταν από άλλες πόλεις.

"Το πανεπιστήμιο ήταν η περιοχή που "προστατευόταν από δυο φύλακες-αγγέλους": Την Πολυκλινική, όπου ηγεμόνευε η Κολλεκτίβα Αυτόνομων, και η γειτονιά του Σαν Λορέντζο, όπου οι Αυτόνομες Επιτροπές είναι η ψυχή και το σημείο αναφοράς των κοινωνικών αγώνων και εκεί που κατοικούν τόσοι εκτός έδρας φοιτητές που συχνάζουν στην Οδό Βόλσι 6 [σ.σ.τα γραφεία της Εργατικής Αυτονομίας], τόσο για τους αγώνες για την μείωση των λογαριασμών και των ενοικίων [13], διαμερισμάτων ή δωματίων, όσο και για την κοινωνικοποίηση τους."
Sergio Bianchi, Lanfranco Caminiti "Gli Autonomi" vol.I σελ.360 εκδ.Derive Approdi, Ρώμη 2007

"Σύντομα θα κάνουμε κατάληψη στον παράδεισο"

Το κίνημα αποτελούσαν επίσης οι μικρότερες οργανώσεις, PdUP και ΑΟ, οι αναρχικοί (που στη Ρώμη δεν ήταν ιδιαίτερα ισχυροί), καθώς και η θάλασσα των "αδέσποτων [σκύλων]" ("cani sciolti"-ανένταχτοι ή πρώην μέλη οργανώσεων), των φεμινιστριών και των "μητροπολιτικών ινδιάνων" (indiani metropolitani-πολιτικοποιημένοι χίππηδες), όλων αυτών που η κοινή συνισταμένη τους ήταν η αντίληψη ότι το προσωπικό είναι πολιτικό, που είχαν ως κεντρική τη θεωρία των [ριζικών] Αναγκών [12], μια θεωρία που εισηγούνταν ότι ο άνθρωπος πρέπει εδώ και τώρα να ικανοποιήσει τις προσωπικές του επιθυμίες (κοινωνικές, πολιτικές, σεξουαλικές κλπ) χωρίς να τις παραπέμψει για "μετά την επανάσταση". Χωρίς την προϋπόθεση της ανατροπής του καπιταλισμού. Να πραγματοποιήσει, δηλαδή, άμεσα την προσωπική του επανάσταση. Η προέκταση αυτού ήταν η διαδεδομένη άποψη το 1977 στους κόλπους της νεολαίας πως, επαναστάτης δεν είναι το μέλος μιας επαναστατικής οργάνωσης, αλλά αυτός που την υλοποιεί άμεσα, μαζί με άλλους εξεγερμένους. Και ζητούμενη είναι μια ζωή που να αξίζει να τη ζεις, χωρίς μακρόπνοα σχέδια και θυσίες, σαν κι αυτές που κάνανε οι παλιοί επαναστάτες. Η άρνηση δε της εργασίας, ευνόησε πρακτικές, όπως τη γενικευμένη "απαλλοτρίωση", όχι μόνο τραπεζών, αλλά και σούπερ μάρκετ, μεγάλων καταστημάτων, θεαμάτων (θέατρα και σινεμά). Η απόσταση από την κλασική κομμουνιστική παράδοση και πρακτική ήταν τεράστια. Και η σύγκρουση αναμενόταν σφοδρή.

"[...]Υπήρχε ένα πράγμα κυρίως, όμορφο και εξαιρετικό, σε αυτό το κίνημα: Για πρώτη φορά τέθηκε το ζήτημα πως ήταν να ζεις με τρόπο διαφορετικό από τον παραδοσιακό. Για πρώτη φορά τέθηκε το πρόβλημα ότι δεν μπορούσες να περιμένεις σε "δυο χρόνους", όπως στην κλασική κομμουνιστική παράδοση. Πρώτα κάνεις επανάσταση και μετά σκέφτεσαι για τις σχέσεις άντρα-γυναίκας, για την οικογένεια κλπ. Γι αυτό πολύ συχνά οι κομμουνιστές, επαναστάτες από πολιτική σκοπιά, ήταν οι πιο δεξιοί, εντός εισαγωγικών, στη διαχείριση των ανθρωπίνων σχέσεων: ο κλασικός κομμουνιστής ήταν γκρίζος, ήταν ο κομμουνιστής της Τρίτης Διεθνούς. Το κίνημα του '77 απέδειξε ότι δεν ήταν αδύνατο να καταφέρεις να κάνεις διάφορα πράγματα. Σίγουρα, η δυσκολία ήταν να εξασφαλίσουμε μια συνέχεια σε αυτό, και όχι μόνο δεν τα καταφέραμε, αλλά με τις δράσεις μας πυροδοτήσαμε, σαν απάντηση, μια τρομερή καταστολή από τη μεριά του κράτους. Αυτό που δεν καταλάβαμε τότε, ή καταλάβαμε αργότερα, ήταν ότι δεν οδηγούσε πουθενά αν το Σάββατο το απόγευμα πήγαινες στο κέντρο του Μιλάνου και δεν πλήρωνες ή απαλλοτρίωνες. Δεν αναρωτηθήκαμε: και μετά; Νομίζαμε απλά ότι θα γεννιόταν και θα μας ακολουθούσε ένα αυθόρμητο κίνημα [...]
Πάολο Πότσι: Η εξέγερση του '77: Η Εργατική Αυτονομία. περ.PaginaUno, τ.16, Feb.-Mar.2010

Πολλοί είπαν ότι το 1977 συγκρούστηκαν ο μικροαστικός εξτρεμισμός από τη μια και ο ρεφορμισμός με το αστικό κράτος από την άλλη. Όμως στο νεολαιίστικο κίνημα δεν υπήρχε μια συμπαγής και συγκεκριμένη πολιτική ιδεολογία ή πολιτική γραμμή. Στην πραγματικότητα λοιπόν, αναμετρήθηκαν πολιτικά αφενός η νεολαία που βίωνε την πολυεπίπεδη κρίση, αλλά και την απογοήτευση, και αφετέρου το σύστημα, έχοντας την συνδρομή του ΙΚΚ.

Ο Λάμα έρχεται, με ισχυρή συνοδεία 

Η φοιτητική γιορτή της 6ης Φλεβάρη

Παρά το γεγονός ότι η περικύκλωση της πανεπιστημιούπολης από δυνάμεις των καραμπινιέρων την ώρα της συνέλευσης της 5ης Φλεβάρη όξυνε τα πνεύματα, οι φοιτητές αντέδρασαν ψύχραιμα. Η πρόταση να προσπαθήσουν να σπάσουν τον κλοιό και να οργανώσουν πορεία απορρίφτηκε. Αντί, αυτού, αποφασίστηκε να οργανωθεί για την επόμενη μέρα μια ανοιχτή γιορτή στην κεντρική πλατεία του ιδρύματος, την Πιάτσα Μινέρβα, και στις 9 Φλεβάρη παμφοιτητική-παμμαθητική διαδήλωση. Η γιορτή είχε μεγάλη επιτυχία, όπως και η διαδήλωση, η οποία ήταν ιδιαίτερα μαζική και, προπάντων, ειρηνική, κάτι το οποίο επιδιώχτηκε ώστε να δοθεί μια καλή απάντηση σε όσους συντονισμένα αποκαλούσαν το πανεπιστήμιο "γιάφκα", και άντρο αληταράδων. Τελικά, και οι δυο εκδηλώσεις παρήγαγαν μια πολύ καλή εικόνα προς τα έξω για το φοιτητικό κίνημα της Ρώμης και συντέλεσαν αποφασιστικά στο δυνάμωμά του. Χαρακτηριστικό είναι, ότι την επομένη της διαδήλωσης, το ΙΚΚ οργάνωσε πορεία μαθητών η οποία κατέληξε σε φιάσκο, καθώς οι μαθητές φώναζαν για την απελευθέρωση των συλληφθέντων στα επεισόδια που πυροδότησαν τις καταλήψεις, αλλά και διάφορα φοιτητικά-"απαγορευμένα"-συνθήματα.

Το ΙΚΚ, έχοντας χάσει πια τον έλεγχο του πανεπιστημίου, αποφάσισε να σπάσει την κατάληψη, την στιγμή ακριβώς που αυτή άρχισε να αποτελεί τη θρυαλλίδα και για άλλες καταλήψεις, στην υπόλοιπη χώρα. Στην Μπολώνια αμέσως καταλαμβάνονται σχολές και στο Μιλάνο και Τορίνο αρχίζουν στάσεις εργασίας, κόντρα στις συμφωνίες CGIL-εργοδοσίας. Η επιδίωξη των Μπερλινγουεριανών δεν ήταν να ανακτήσουν τον πολιτικό έλεγχο μιας δεδομένης διαμαρτυρίας, αλλά να τη σταματήσουν, γιατί διαφωνούσαν συνολικά με το πλαίσιό της, ακόμα και για τα αμιγώς συνδικαλιστικά αιτήματά της. Εξάλλου, η πολιτική καταγγελία που έκανε το φοιτητικό κίνημα αφορούσε και το ίδιο το κόμμα για την πολιτική που ακολουθούσε. Και ήταν μια καταγγελία πολύ πιο σφοδρή σε σχέση με παλιότερα, διότι το ΙΚΚ δεν βρισκόταν πλέον στην αντιπολίτευση, παρά μόνο τυπικά, αλλά στήριζε κυβέρνηση χριστιανοδημοκρατών. Με δυο λόγια, ήταν αποφασισμένοι να μην αφήσουν να γίνουν "πάλι τα ίδια", ειδικά σε μια περίοδο που δούλευαν εντατικά για την πολιτική προσέγγιση με τον ιστορικό εχθρό, για την οποία δεν έπρεπε να κουνηθεί ούτε φύλλο.

Ξεκίνησε λοιπόν μια συντονισμένη δυσφημιστική καμπάνια από τα έντυπα και τις τοπικές οργανώσεις του ΙΚΚ. Οι ακριβείς προθέσεις του κόμματος παρουσιάστηκαν σε ένα άρθρο του στελέχους του (και πρώην του κινήματος), του φιλοσόφου Αλμπέρτο Ασόρ Ρόζα στην "Ουνιτά" στις 11 Φλεβάρη:

"Οι καταλήψεις που εξελίσσονται σε πολλές σχολές του ρωμαϊκού ιδρύματος ξαναφέρνουν με δραματικό τρόπο μερικές από τις παλιές ρωγμές που ποτέ δεν έκλεισαν.[...]Θα ήταν εξαιρετικά απλοϊκό να τις αποδώσουμε στην παρουσία ομάδων της Αυτονομίας και προβοκατόρων.[...] Στις καταλήψεις πραγματοποιείται ένα ανακάτεμμα, διαφορετικό από το παρελθόν, απογοήτευσης και δυσφορίας. Η σχέση αυτού του ανακατέμματος με την πολιτική είναι εξαιρετικά δύσκολη. Μα για να προχωρήσει η κατάσταση, για να μπορέσει να ξαναγίνει πολιτικό το κίνημα (και δεν αποκλείω ότι αυτό μπορεί να συμβεί) τότε χρειάζεται μια μεγάλη γιακωβίνικη επιχείρηση, με μια μεγάλη και ειδική συμπαράσταση από τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις"

Marco Grispini "Il settantasette" σελ.32 εκδ.Il saggiatore, Μιλάνο 1997

Ο Άσορ Ρόζα το έδωσε στο πιάτο! Η κεντρική ιδέα ήταν να πραγματοποιηθεί ομιλία-συγκέντρωση στην κεντρική πλατεία της πανεπιστημιούπολης από το γενικό γραμματέα της CGIL Λουτσιάνο Λάμα, με μια μεγάλη συνοδεία από εργάτες και φοιτητές ("ειδική συμπαράσταση από τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις"), όπου στο τέλος όλοι αυτοί θα ανακαταλαμβάνανε τις σχολές ("γιακωβίνικη επιχείρηση"). Το πολιτικό νόημα που το ΙΚΚ προσδοκούσε να κάνει κατανοητό προς τα έξω ήταν ότι το φοιτητικό κίνημα μόνο με την πολιτική καθοδήγηση του εργατικού μπορεί να δει συνολικά και "υπεύθυνα" την πολιτική πραγματικότητα και να δράσει ανάλογα. Το πρόβλημα ήταν ότι ως εργατικό κίνημα εννοούσαν τους ρεφορμιστές που είχαν την πλειοψηφία στα συνδικάτα, οι οποίοι μάλιστα πριν ένα μήνα υπέγραψαν (μεγάλες) μειώσεις στους μισθούς και την μερική κατάργηση της scala mobile (η αυτόματη αναπροσαρμογή μισθών εξαιτίας του πληθωρισμού) σε ορισμένους τομείς επιχειρήσεων.

Όταν ανακοινώθηκαν οι προθέσεις των συνδικάτων οι φοιτητές συγκάλεσαν συνέλευση. Όλοι δέχτηκαν ότι πρόκειται για μια μεγάλη πρόκληση την οποία δεν έπρεπε να αφήσουν αναπάντητη. Θα καλούσαν και αυτοί σε συγκέντρωση στο πανεπιστήμιο, αλλά οι γνώμες διχάστηκαν για το τι θα γίνει όταν έρθει ο Λάμα. Οι απόψεις ήταν δυο: Να προσπαθήσουν να διαλύσουν τη συγκέντρωση των συνδικάτων ή να ζητήσουν να παρέμβουν σε αυτήν με σκοπό να αντιπαρατεθούν, όχι όμως και να επέλθει η ολική ρήξη. Επικράτησε η δεύτερη άποψη. Η συνέλευση έστειλε αντιπροσωπεία στα γραφεία του ΙΚΚ όπου πήρε τη διαβεβαίωση ότι, μετά που θα μιλήσει ο Λάμα, θα δοθεί ο λόγος και σε έναν φοιτητή του κινήματος.

Στις 17 Φλεβάρη, στις 7:30 το πρωΐ καταφθάνουν οι ομάδες περιφρούρησης του ΙΚΚ για να στήσουν την εξέδρα. Παράλληλα σβήνουν ό,τι σύνθημα της κατάληψης βρίσκανε μπροστά τους στο πανεπιστήμιο και κατεβάζουν τις αφίσες των διαφόρων οργανώσεων. Οι φοιτητές κάνουν συγκέντρωση στο Χημικό για να τους εμποδίσουν αν τυχόν πάνε να σπάσουν καμιά κατάληψη. Κόσμος πολύς άρχισε να μαζεύεται από τις τοπικές οργανώσεις του ΙΚΚ και, αντίστοιχα, από τα νεολαιίστικα στέκια και τις σχολές στο πανεπιστήμιο. Έτσι, όταν έρχεται ο Λουτσιάνο Λάμα, το πανεπιστήμιο σείεται από τις αποδοκιμασίες και τα συνθήματα, ορισμένα εκ των οποίων ήταν τα ειρωνικά που εμπνεύστηκαν οι "μητροπολιτικοί ινδιάνοι", την ώρα που τα μεγάφωνα έπαιζαν ταυτοχρόνως και στη διαπασών εργατικά τραγούδια:

-Οι Λάμα να κάτσουν στο Θιβέτ!
-Ζήτω ο Πάπας!
-[θέλουμε]Περισσότερη δουλειά, χαμηλότερο μισθό
-Και τώρα, και τώρα, μιζέρια στον εργάτη (παράφραση του συνθήματος που αντί για μιζέρια λέει εξουσία).
-Σύντροφε του ΙΚΚ σε κοροϊδεψαν, καθόλου κομμουνισμός, μόνο χρέη αστυνομίας.
-Ζήτω η Χριστιανική Δημοκρατία, φέρτε και εδώ τα τανκς.

Συγκρούσεις γύρω από την κόκκινη Ντοτζ

Οι ομάδες περιφρούρησης του ΙΚΚ, με μια λογική "τώρα θα ακούσετε", απέκλεισαν κάθε πολιτική αντιπαράθεση πάνω στο βήμα και σιγά-σιγά η κατάσταση άρχισε να ξεφεύγει. Τα συνθήματα γίνανε βρισιές, οι βρισιές σπρωξίδια, και όταν κάποιος από την περιφρούρηση του Λάμα πήρε έναν πυροσβεστήρα και άρχισε να ψεκάζει τους φοιτητές άρχισε το ξύλο. Ο Λάμα φυγαδεύτηκε κάνοντας δηλώσεις στα κανάλια που μυρίστηκαν τη δουλειά, την ώρα που οι φοιτητές διέλυαν την εξέδρα και αναποδογύριζαν τη θρυλική κόκκινη Ντοτζ, το φορτηγάκι που για χρόνια προπορευόταν των διαδηλώσεων του ΙΚΚ. Εβδομήντα άτομα τραυματίστηκαν και από τις δυο μεριές.

Οι καραμπινιέροι εισβάλλουν

Τα μεθεόρτια

Το πράγμα είχε και συνέχεια. Ο (σοσιαλιστής) πρύτανης κάλεσε την αστυνομία να εκκενώσει το πανεπιστήμιο και να διαλύσει όλες τις καταλήψεις εντός αυτού. Το απόγευμα, κατέφθασαν πολλές διμοιρίες καραμπινιέρων που, αφού βομβάρδισαν τον προαύλιο χώρο με δακρυγόνα, εισέβαλλαν και πράγματι έδιωξαν τους καταληψίες, υπό τις επευφημίες ορισμένων μελών του ΙΚΚ που παρέμεναν απέξω. Αργότερα, με σκοπό να μην επαναληφθούν οι καταλήψεις, στις αρχές Μάρτη, ο πρύτανης κήρυξε και λοκ άουτ για δυο βδομάδες. Την επόμενη μέρα της εισβολής, ψηφίζονται νέα μέτρα για τη δημόσια τάξη και ο υπουργός Φραντσέσκο Κοσσίγκα δηλώνει στις ειδήσεις: "Να ξέρουν αυτοί οι κύριοι ότι δεν θα αφήσουμε το πανεπιστήμιο να γίνει ένας πυρήνας μητροπολιτικών ινδιάνων, φρικιών και χίππηδων". Αμέσως μετά, στις 19 Φλεβάρη, οι φοιτητικοί σύλλογοι καλούν σε συλλαλητήριο καταγγελίας της εισβολής, με περίπου 50.000 διαδηλωτές. Σταδιακά, αρχίζει να εκτυλίσσεται ένας κλεφτοπόλεμος φοιτητών και αστυνομίας ή μελών του ΙΚΚ, σε πολλά πανεπιστήμια της Ιταλίας, με καταλήψεις που ξεκινάνε και σπάνε στη συνέχεια. Στα ανώτερα όργανα του ΙΚΚ η κριτική δεν άγγιξε την ενέργεια αυτή καθεαυτή του να γίνει επίδειξη δύναμης στο κίνημα, αλλά περιορίστηκε στον Μάσσιμο Ντ'Αλέμα, τότε γραμματέα της νεολαίας του κόμματος (και μετέπειτα πρωθυπουργού) που διαβεβαίωνε ότι εντός του πανεπιστημίου το κόμμα θα συναντούσε λίγες δεκάδες προβοκατόρων.

Η ρήξη του κινήματος με τα συνδικάτα και το ΙΚΚ ήταν ολική, και αυτό προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις και στο εσωτερικό του κινήματος. Στο πρόσφατο παρελθόν, το φοιτητικό κίνημα πορεύτηκε και αναπτύχθηκε δίπλα στους μεγάλους εργατικούς αγώνες, σε στενή αναφορά με αυτούς, και κατάφερε σπουδαίες αλλαγές, που είχαν αντανάκλαση και στην κοινωνία, μα το σπουδαιότερο, να πολιτικοποιήσει όλη τη φοιτητική νεολαία σε κατεύθυνση ανατρεπτική. Και τότε τα συνδικάτα ήταν ρεφορμιστικά, όμως το φοιτητικό κίνημα, διατηρώντας και μια αυτονομία, ασκούσε μεγάλη πίεση προς αυτά. Αυτό αποτυπώνει και στην ταινία του ο Έλιο Πέτρι "η εργατική τάξη πάει στον παράδεισο". Οι πολιτικές επαφές κόπηκαν τώρα με το μαχαίρι. Από τη μια "οι μπάτσοι" και από την άλλη "οι αληταράδες", ήταν η κατάσταση που δημιουργήθηκε, όχι με αποκλειστική ευθύνη του κινήματος, γιατί η παρουσία του Λάμα ήταν αντικειμενικά μια προβοκάτσια που δεν μπορούσε να μείνει αναπάντητη. Όμως συντηρήθηκε και τροφοδοτήθηκε και από τους Αυτόνομους, οι οποίοι άρχισαν να τραμπουκίζουν τα μέλη του ΙΚΚ, ακόμα και αυτούς του κινήματος που ζητούσαν να μην συνεχιστεί η σφοδρή αντιπαράθεση. Σύντομα στις συνελεύσεις, οι "ινδιάνοι", οι φεμινίστριες, και πολλοί ανένταχτοι άρχισαν να διαχωρίζουν τη θέση τους. Και-το χειρότερο-η Αυτονομία άρχισε να πυροβολεί στις διαδηλώσεις, πιστεύοντας ότι όλη αυτή η ριζοσπαστικότητα θα πρέπει να μετασχηματιστεί άμεσα σε αντάρτικο πόλης: Στις 21 Απρίλη, και ενώ έχει προηγηθεί η δολοφονία του φοιτητή Φραντσέσκο ΛοΡούσσο από την αστυνομία σε διαδήλωση, κατά τη νέα έφοδο της αστυνομίας για να εκκενώσει το πανεπιστήμιο της Ρώμης από τις καινούργιες καταλήψεις, μέλη της Εργατικής Αυτονομίας πυροβολούν και σκοτώνουν έναν αστυνομικό. Μπροστά σε ένα τέτοιο γεγονός που προκάλεσε τεράστια δυσαρέσκεια στο κίνημα, κάποιες καταλήψεις, όπως της Μπολώνια, σταμάτησαν μόνες τους την επόμενη μέρα και άρχισαν οι καταγγελίες για την τακτική της Αυτονομίας να "ανεβάσει το επίπεδο της κόντρας", όπως έλεγε γιατί "ωρίμασαν οι συνθήκες".

Ο Μπρούνο Σεγκέττι, στέλεχος των ΕΤ, στα επεισόδια

Το ζήτημα της ένοπλης βίας δεν ήταν δευτερεύουσας σημασίας. Οι πιο σεκταριστικές ομάδες της Εργατικής Αυτονομίας επέβαλλαν μια σύγκρουση με το κράτος, στην αρχή δήθεν για αυτοάμυνα, πέρα και έξω από κάθε λογική συσχετισμών, πέρα και έξω από κάθε συλλογική απόφαση, πραξικοπηματικά δηλαδή, καπελώνοντας ουσιαστικά το κίνημα και οδηγώντας το στην απομόνωση. Δεν είναι τυχαίο που στα επεισόδια με το Λάμα συμμετείχε αυτοπροσώπως, αν και εντελώς παράνομος και καταδιωκόμενος, ένας από τα στελέχη των Ερυθρών Ταξιαρχιών της Ρώμης, ο οποίος μάλιστα αργότερα μίλησε και σε γενική συνέλευση! Οι πόρτες ήταν ανοιχτές για την στρατολόγηση αυτών που βλέπανε ότι "δεν γίνεται τίποτα" με το συνδικαλισμό και τον πολιτικό αγώνα. Σύντομα, οι συνελεύσεις των φοιτητών άρχισαν να γίνονται πεδίο αντιπαράθεσης όλων με όλους και το κίνημα απομαζικοποιήθηκε. Οποιαδήποτε πολιτική πλατιών συμμαχιών δεν μπορούσε να επιτευχθεί, μπροστά στην στρατηγική της Αυτονομίας, να υποχρεώνει τους διαδηλωτές να βρίσκονται σε μια σύγκρουση που δεν θέλουν και δεν μπορούν να νικήσουν.  Η αστυνομία μεθοδικά τραυμάτιζε και δολοφονούσε, συλλάμβανε, έκλεινε εφημερίδες, γραφεία, ραδιοφωνικούς σταθμούς και καταλήψεις, και μέχρι το φθινόπωρο το κίνημα είχε σβήσει, απομονωμένο. Η απογοήτευση ήταν τεράστια. Μια χιονοστιβάδα "μεταρρυθμιστικών" νόμων άρχισε να καταφθάνει στην ανώτατη εκπαίδευση και στα σχολεία, ακριβώς όπως είχε ξεκινήσει στους εργασιακούς χώρους λίγο νωρίτερα.

Τι '68 μας λέτε; Όχι, είναι χειρότερα, σήμερα είναι η κρίση! (σύνθημα σε τοίχο κατάληψης)

Το ίδιο το τοπίο είχε αλλάξει. Πλέον, λόγω και της κρίσης, τις σπουδές θα ακολουθούσαν, για ένα σημαντικό μέρος των αποφοίτων, η ανεργία και η ελαστική εργασία. Οι πιο οργανωμένες δυνάμεις των φοιτητών, μπορεί μεν σωστά να κατέδειξαν τις ευθύνες των ρεφορμιστικών συνδικάτων σε αυτό, όμως επέλεξαν έναν δρόμο σεχταριστικό, αριστερίστικο που δεν μπορούσε να οδηγήσει σε θετικά αποτελέσματα, δηλαδή στο μπλοκάρισμα των μεταρρυθμίσεων. Τονίστηκε το θέμα της καταστολής και του αντιφασισμού σε βάρος των υπολοίπων, και εκεί διοχετεύτηκε η περισσότερη ενέργεια, κατά κάποιο τρόπο δόθηκε δηλαδή η αντίστροφη απάντηση από αυτήν του κινήματος το 1969, όπου οι φασίστες δραστηριοποιούνταν τρομοκρατικά, σχεδίαζαν πραξικόπημα (του πρίγκηπα Μποργκέζε) και είχαν πολύ καλές σχέσεις συνεργασίας με τη Χριστιανική Δημοκρατία, δηλαδή παίζανε πολύ πιο ενεργό ρόλο.

Πρωτοσέλιδο της "Λόττα Κοντίνουα" για τη δολοφονία Καλαμπρέζι

Το κίνημα έδωσε το 1977 διέξοδο-πρόσκαιρα-σε μεγάλες μάζες νεολαίας που βίωναν την οικονομική κρίση, την περιθωριοποίηση, την ανασφάλεια, την ανεργία, την καταστολή και την προδοσία από τους ευρωκομμουνιστές του Μπερλινγκουέρ, αποτέλεσε επίσης τον χώρο έκφρασης πολλών εναλλακτικών κινημάτων, όμως συμπαρασύρθηκε σε μια τεράστια ήττα, που σηματοδότησε το κλείσιμο μιας εποχής που ξεκίνησε δέκα χρόνια πριν με σημαντικές προσδοκίες και επιτυχίες, υπό την βαριά σκιά όμως των ανατροπών των παγκόσμιων συσχετισμών, της υποχώρησης του κομμουνιστικού κινήματος, μετά την επικράτηση των χρουτσωφικών στο ΚΚΣΕ, μετά την ήττα της Πολιτιστικής Επανάστασης στην Κίνα. Οι λογαριασμοί με το σύστημα δεν κλείσανε ούτε μετά από δυο δεκαετίες, όπως αποδείχτηκε με την φυλάκιση του Αντόνιο Νέγκρι (ηγετικού στελέχους της Εργατικής Αυτονομίας) και του Αντριάνο Σόφρι, αρχηγού της Λόττα Κοντίνουα, για ηθική αυτουργία ο τελευταίος στην εκτέλεση του επιθεωρητή Καλαμπρέζι το 1972, του βασικού ανακριτή του δολοφονημένου στην κουεστούρα (το αστυνομικό τμήμα),  αναρχικού σιδηροδρομικού Πινέλλι το 1969.  Πολλοί τότε, και από τη Δεξιά ακόμα, μίλησαν για παράλογη εκδικητικότητα από την πλευρά του κράτους, δείγμα του πόσο γερό ήταν το αποτύπωμα που άφησε στην ιστορία το ιταλικό '77.

Τον Λάμα (Lama), δεν τον αγαπάει (l'ama) κανείς

Σημειώσεις:

[11]: Το περιοδικό πρωτοεκδόθηκε τον Φλεβάρη του 1978 και πήρε το όνομά του από την οδό που βρίσκονταν (και βρίσκονται ακόμα) τα γραφεία της Εργατικής Αυτονομίας της Ρώμης. Τόσο ο δρόμος με τα γραφεία της, όσο και γενικά η γειτονιά του Σαν Λορέντζο, το οποίο βρίσκεται γειτονικά στην πανεπιστημιούπολη, ποινικοποιήθηκαν συντονισμένα και από το κράτος και από το ΙΚΚ. Στις 7 Νοέμβρη του '77 η αστυνομία κλείνει όλα τα γραφεία της Αυτονομίας στη Ρώμη με βάση το νόμο για τις γιάφκες. 80 συλληφθέντες κατηγορήθηκαν για συμμετοχή σε ένοπλη συμμορία, 183 για συνομωσία κατά του κράτους και για 30 ζητήθηκε ως ποινή...η...εξορία.

"Covo qui, covo lά-cova tutta la cittά"-Γιάφκα εδώ, γιάφκα εκεί-[Κοσσίγκα] κάτσε να κλωσσήσεις όλην την πόλη (λογοπαίγνιο με τη λέξη covo:γιάφκα και το ρήμα covare:κλωσσάω τα αυγά)

[12]: Σημαντική συνεισφορά σε αυτήν την θεωρία είχε η Ουγγαρέζα φιλόσοφος Άγκνες Χέλλερ. Βλέπε και Ντ. Κούπερ-Α. Χέλλερ: "Οι ριζικές ανάγκες", εκδ.Κομμούνα.
[13]: Με συνθήματα "θα πληρώνουμε την κιλοβατώρα 8 λίρες, όσο και ο Ανιέλλι", "προλεταριακό νοίκι, 10% του μισθού". Παράλληλα, λίγους μήνες πριν το '77, περίπου 4000 διαμερίσματα ήταν κατειλλημένα.

Δείτε και:
http://www.senzatregua.it/a-40-anni-dalla-cacciata-di-lama-e-a-un-dio-fatti-il-culo-non-credere-mai/
https://pernoampariza.files.wordpress.com/2013/12/cebdcf84ceb1ceafceb7ceb2ceb9cebdcf84-cebacebfcf8dcf80ceb5cf81-cebfceb9-cf81ceb9ceb6ceb9cebaceadcf82-ceb1cebdceacceb3cebaceb5cf82.pdf
http://www.pugliantagonista.it/archivio/lama_cacciata.htm
http://glianni70.it/gli-slogan-del-movimento-del-77/ 

http://archive.is/FDGYi